Poradnik dla rodziców: Nadużywanie gier multimedialnych i nieodpowiednie treści w grach
Wprowadzenie
Gry multimedialne są popularną formą rozrywki, również wśród dzieci w wieku przedszkolnym. Wspierają rozwój, uczą logicznego myślenia i mogą być cennym narzędziem edukacyjnym. Jednak ich niewłaściwe użytkowanie – zarówno pod względem czasu spędzanego przed ekranem, jak i doboru treści – może prowadzić do negatywnych konsekwencji dla zdrowia i rozwoju dziecka.
Zagrożenia związane z nadużywaniem gier:
Problemy zdrowotne – długotrwałe wpatrywanie się w ekran może prowadzić do zmęczenia oczu, bólu głowy oraz problemów z koncentracją. Może prowadzić do uzależniania cyfrowego, wpływa także na uwagę, pamięć i uczenie się.
Zaburzenia snu – nadmierna ekspozycja na ekran, zwłaszcza wieczorem, może powodować trudności z zasypianiem i niespokojny sen.
Zmniejszona aktywność fizyczna – dzieci, które spędzają zbyt wiele czasu na grach, mogą wykazywać mniejszą chęć do ruchu i aktywności na świeżym powietrzu.
Izolacja społeczna – nadmierne granie może ograniczać interakcje z rówieśnikami i rodziną. Dzieci, które spędzają dużo czasu przed ekranami wykazują gwałtowne zmiany nastroju, tendencję do stanów depresyjnych i lęku, miewają wybuchy złości, doświadczają poważnych trudności w regulacji nastroju, często są zirytowane i bardzo źle znoszą frustrację. Ich zachowanie jest buntownicze, zdezorganizowane, relacje społeczne są mało rozwinięte, wykazują słaby kontakt wzrokowy. Do tego dochodzą trudności ze snem, mogą występować też tiki i jąkanie.
Nieodpowiednie treści w grach – dlaczego to ważne?
Niektóre gry zawierają przemoc i inne treści nieodpowiednie dla wieku dziecka. Dzieci w wieku przedszkolnym są szczególnie podatne na wpływy zewnętrzne, dlatego rodzice powinni zwracać uwagę na oznaczenia wiekowe (np. PEGI) oraz zawartość gier.
Jak mądrze korzystać z gier?
Kontroluj czas spędzany przed ekranem – zaleca się, aby dzieci w wieku przedszkolnym nie korzystały z urządzeń ekranowych dłużej niż 30 minut dziennie. Lepiej 2x15 niż 1x30.
Wybieraj gry edukacyjne – warto szukać aplikacji i gier wspierających rozwój poznawczy, koordynację ruchową i kreatywność.
Sprawdzaj treści gier – zwracaj uwagę na oznaczenia PEGI oraz czytaj recenzje przed udostępnieniem gry dziecku.
Graj razem z dzieckiem – wspólna zabawa pozwala kontrolować treści oraz wzmacnia więzi rodzinne.
Wprowadzaj alternatywne aktywności – zachęcaj dziecko do zabawy na świeżym powietrzu, czytania książek czy zajęć manualnych.
Podsumowanie
Gry mogą być wartościową formą rozrywki i nauki, ale ich niewłaściwe stosowanie może prowadzić do negatywnych skutków. Świadomy wybór treści, kontrolowanie czasu spędzanego przed ekranem oraz proponowanie alternatywnych form aktywności to kluczowe działania, które pozwolą dziecku czerpać korzyści z nowoczesnych technologii bez ryzyka ich nadużywania.
A w co grają dzieci z naszego przedszkola?
Informacje zebrane podczas swobodnych rozmów z dziećmi.
Brawl Stars sugerowany przez twórców gry wiek 13 lat
na Google Play PEGI 7
na App Store 9 +
Minecraft na Google Play PEGI 7
na App Store 9+
Uwaga: niektóre dodatki lub rozszerzenia do gry Minecraft zostały zaklasyfikowane jako 12+.
EA Sports FC na Google Play PEGI 3
na App Store 4+
Pokemon GO na Google Play PEGI 7
na App Store 9+
The Sims 4 na Google Play PEGI 12
na App Store 12+
Fortnite na Google Play PEGI 12
na App Store 9+
Roblox na Google Play zalecany nadzór rodzicielski, niektóre elementy gry przeznaczone są dla dzieci 7+, ale dużo treści jest także dla 9+ lub 13 +
na App Store 12 +
Among Us na Google Play PEGI 7
na App Store 9+
GTA na Google Play PEGI 18+
na App Store 18+
Zauważyliście, że tylko jedna gra z w/w przeznaczona jest dla przedszkolaków?
Anna Mróz-Kaźmierczak, psycholog
Lęki u dzieci w wieku przedszkolnym.
Lęk jest naturalnym elementem rozwoju dziecka i pełni funkcję adaptacyjną – pomaga unikać zagrożeń i radzić sobie z nowymi sytuacjami. Ważne jest, aby rodzice byli świadomi typowych lęków pojawiających się na poszczególnych etapach rozwoju oraz wiedzieli, jak wspierać dziecko w ich przezwyciężaniu.
Typowe lęki w wieku przedszkolnym:
3 rok życia
Dzieci w tym wieku mogą reagować lękiem na głośne dźwięki (np. odkurzacz, woda w rurach). Często pojawia się także strach przed dużymi, poruszającymi się przedmiotami (samochody), burzą, wiatrem, ciemnością oraz małymi zwierzętami (np. owadami). Może nasilić się lęk separacyjny, który pojawia się już ok. 7-9 miesiąca życia by później znowu dać o sobie znać tuż przed 3 urodzinami. Stopniowo zanika około 5 roku życia.
4 rok życia
Dzieci zaczynają przeżywać koszmary senne i odczuwać lęk przed ciemnością. Ich rozwijająca się wyobraźnia sprawia, że mogą bać się potworów lub innych wymyślonych postaci.
5 rok życia
W tym wieku lęk przed istotami nadprzyrodzonymi, takimi jak duchy, wiedźmy czy potwory, staje się bardziej wyraźny. Dzieci mogą prosić rodziców o sprawdzenie, czy pod łóżkiem nie kryje się potwór. Może także pojawić się obawa przed nieznanymi osobami oraz lęk związany z obawą o bezpieczeństwo bliskich np. czy mama wróci do domu.
6 rok życia
Pojawia się lęk przed stratą i śmiercią – dzieci pojmują już, że pewne rzeczy są nieodwracalne, dlatego boją się o siebie i o rodziców. Zadają dużo pytań z cyklu: „Co się dzieje po śmierci?", „Czy ty umrzesz?", „Czy ja umrę?". To bezpośrednio związane jest z kolejnym lękiem - o zdrowie. Od 5 roku życia, dzieciom towarzyszą lęki dotyczące możliwości uszkodzenia ciała. Stąd dzieci często boją się włamywaczy, wypadków samochodowych, porwań. Mogą również bać się gwałtownych zjawisk atmosferycznych. To wiek intensywnych lęków społecznych, związanych z odrzuceniem.
Jak pomóc dziecku w przezwyciężaniu lęków?
Wspieraj poczucie bezpieczeństwa – okazuj zrozumienie i akceptuj emocje dziecka, nie bagatelizuj jego strachu.
Czytaj bajki terapeutyczne – historie o bohaterach pokonujących lęki mogą pomóc dziecku w radzeniu sobie z własnymi obawami.
Wprowadź techniki relaksacyjne – ćwiczenia oddechowe i wizualizacje mogą pomóc dziecku wyciszyć się w trudnych momentach.
Organizuj zabawy oswajające lęk – poprzez zabawę można w bezpiecznych warunkach ćwiczyć strategie radzenia sobie z niepokojem.
Pozwól dziecku mówić o swoich lękach – rozmowy pomagają dziecku zrozumieć swoje emocje i uczą, jak sobie z nimi radzić.
Nie unikaj sytuacji lękowych – stopniowe oswajanie bodźców wywołujących strach pozwala dziecku zyskać nad nimi kontrolę.
Jeśli lęk dziecka jest bardzo nasilony i utrudnia codzienne funkcjonowanie, warto skonsultować się z psychologiem, który pomoże dobrać odpowiednie metody wsparcia.
Zapraszam do kontaktu:
Anna Mróz-Kaźmierczak, psycholog